Pandemi sürecinde uyku problemleri arttı; bazıları ölümle bile sonuçlanabilir

Koronavirüs salgını ile günlük kumpasın bozulduğunu ve buna bağlı olarak uyku problemi yaşayan şahıslarda çoğalış olduğunu söyleyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Akkoyunlu, “Pandeminin birliktesi getirdiği ruhsal baskıyla birlikte, gece uykuları ciddi biçimde etkileniyor. Ayrıca Kovid-19 enfeksiyonu geçirenlerde de hastalığın tesirlerinden biri olarak ciddi biçimde uyku bozuklukları alana geliyor. Belirtilerin ortaya çıkış biçimi genel olarak uykusuzluk gibi genel geçer bir semptom olmakla beraber uyku sırasında hareket bozukluklarına, hatta yarı koma ve koma haline ve ne yazık ki vefata kadar kadar gider” dedi.

Koronavirüs salgını fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklarının yanı gizeme, uyku problemlerini de birliktesi getirdi. 100’e yakın belirlenmiş uyku hastalığının var olduğunu ifade eden Akkoyunlu, “Bu hastalıkları 3 ana kısımda araştırabiliriz. 1’inci uykuda faz kayması ve uykunun vaktinin eksilmesi. Çağdaş yaşam ve birliktesi getirdiği ışık lekeliliği artık daha geç yatmamıza neden oldu. Bu vaziyet uykunun niteliğini bozuyor ve uykudan alacağımız yararı ciddi olarak eksiltiyor. 2’nci uyku uykunun idarenmesinde problemler. Burada uykuyu kurgulayan beynin uykuyu idaremesindeki beceriksizlikler ve kodlamadaki yanılgılar rol oynar. Uykuda tamamen ortadan kalması gereken vücutsal hareketler devam etmesi ile oluşan çok sırlı ve tuhaf bozukluklar kümesidir. Son olarak da uykunun devamı sırasında horlama ile ortaya çıkan solunum sistemi bozukluklarıdır. Uyku bozukluğundan muzdarip şahısların yüzde 95’i bu son guruptadır. En çok bu hastalık grubu görülmektedir” dedi.

Pandemide uyku bozukluğu olan bireyler arkasıydı

Pandemi sürecinde bir hayli şahsın sosyal olarak kısıtlandığını, psikolojilerinin negatif etkilendiğini ve buna bağlı olarak uyku problemlerinin yaşandığına dikkat toplayan Prof. Dr. Akkoyunlu, “Gündüz ne kadar yaşıyorsak, gecemize o kadar tesir ediyor. Gün içerisinde ne kadar hareketsiz kalıyorsak, gece uykusunda o kadar bozulmalar alana geliyor. Gün içinde yeterince hareket edilmediği için o dinlendirici derin uyku ne yazık ki reelleşmiyor. Pandeminin birliktesi getirdiği ruhsal baskıyla birlikte, gece uykuları ciddi biçimde etkileniyor. Çok tuhaftır uyku bedenin korunma sistemini dengeleyen en ehemmiyetli ögedir. Bu sebeple reelinde bu uykudaki bozulmalar aynı zamanda Kovid-19’a karşı korunmamızı da bozuyor. Aynı zamanda kovid-19’un, uyku üzerindeki negatif tesirleri de söz mevzusu. Kovid-19 geçirenlerde de ciddi biçimde uyku bozuklukları alana geliyor. Sosyal olarak hem psikolojik baskı altında kaldığımız hem de genel olarak vücudumuzun stres altında kaldığı bir yarıyıl. Bu sebeple uykuda ciddi bozulmalar var. Yaşamımızın kumpası bozuldu. Dolayısıyla geç uyuyoruz, geç kalkıyoruz” diyerek bu sebeplerin tamamının uyku ritminde, fazında ve anatomisinde bozukluklara neden olduğunu belirtti.

Gün içerisindeki uyuklamalara dikkat

Bir Hayli şahsın, uyku hastalığını fark etmediğini söyleyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “100 e yakın uyku hastalığı var. Bu hastalıkları 8 ana başlık altında inceliyoruz. Büyük bir kısmı organik olmayan, tespit etemediğimiz sebeplere bağlı olan hastalıklar. Bir kısmı ise uykunun yapısıyla alakalı olarak ilerleyen organik bozukluklardır. En sık görüleni ise solunumsal uyku apne belirtiyidir. Gece horlamanın olduğu, gün içerisinde uykusuzluğun alana geldiği ve bazen soluk durmalarının eşlik ettiği bir hastalık grubunu oluşturur. İnsanların büyük bir kısmı bunu fark edemiyor. Şahsın kendisinde fark edebileceği en ehemmiyetli belirti, şayet gündüz kalktığında uykusunu yeteri kadar almış olarak kalkmıyorsa, gün içerisinde uyuklamalar alana geliyorsa gece bir problem vardır. Şahıs bu problemleri yaşıyorsa, bir hekime gitmelidir” diye konuştu.

Bazı uyku bozuklukları vefatla sonuçlanabilir

Bazen klasik gibi gelen, şahısların örtebildiği bozukluklar olduğunu belirten Prof. Dr. Akkoyunlu, “Misal verecek olursak, şahsiyet ayrılınması var. Çok ender olarak görsek de bireyler değişik şahsiyetlere bürünerek, uykuda alana gelen bir bozukluğa bağlı olarak, genel itibariyle değişik bireylermiş gibi davranırlar. Bu çok tuhaf bir tablodur. Aynı vücutta iki ayrı şahsın yaşamına devam ettiği bir vakadır ve genellikle birbirleriyle karşılaşmazlar. Bunun dışında uzun müddet devam eden uykular vardır. Bazen komayla karışırlar. Bunlar bir enfeksiyona bağlı olarak alana gelebiliyorken, uykunun kendi bozukluğuna bağlı olarak da alana gelebilir. Bir kısmı da vefatla sonuçlanabilir” dedi.

Uyku terörü belirtiyi

Uykuda darp, vurma gibi vakaların yaşanabildiğini söyleyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Yeniden uyku sırasında hareket bozukluğu dediğimiz kalkıp yürüme, caddeye çıkmaz veya karmaşık tavırlar sergilenebilir. Uyku terörü olarak adlandırdığımız bozukluk; yanındakini vurma, darp etme ve bazen öldürme ile sonuçlanabilir. Buna bağlı olarak davalar görülebilir ancak dava, uykuya bağlı olup şahsın şuuru yerinde olmadığı için düşebilir. Uyku kaynaklı bir hayli meseleyle karşılaşabiliyoruz. Çok tuhaf bir dehlizdir” ifadelerini kullandı.

Yarı koma hali: Yatan hoş belirtiyi

Bir öteki uyku problemi olan ‘Yatan Hoş Belirtiyi’nun da ciddi neticeleri olabileceğini vurgulayan “Yatan hoş belirtiyi de uyku bozukluklarından birine misaldir. Ne kadar ismi yatan hoş belirtiyi olsa da genel de erkeklerde kollanan bir gidişattır. İnsandaki kış uykusu da denilmekte. Sebebi net olarak öğrenilmemek ile enfeksiyona bağlı alana geldiği düşünülen çok çok ender görülen bir hastalıktır. Durumu genel olarak iyi olmakla beraber bazen vefat ile de sonuçlanmaktadır.  Bazen bu uzun sure uyku saldırıları bütün bir uyku hali değildir. Yarı koma halidir diyebiliriz. Bu tip bozukluklarda değişik medikal müdahaleler yapılabilir” biçiminde konuştu.

Uyku meselelerinin profesyonel bir destek ile çözülebileceğini aktaran Prof. Dr. Akkoyunlu, “Öncelikle hastalığa neyin neden olduğu bulunmalı. Organik bir bozukluksa, onu ortadan kaldırmak gerekli. Yaşam stilinden kaynaklanan ya da tutumsal bir bozukluksa bunun düzenlenmesi gerekir. Ancak şunun altına çizmek gerekli, uykuyla alakalı olan problemlerin büyük bir kısmı profesyonel destekle çözülebilir” diyerek sözlerini sonlandırdı.