Rahim ağzı kanseri hakkında doğru bilinen yanlışlar
Dünyada kadınlar arasında en sık görülen 4. kanser cinsi olan rahim ağzı serviks kanseri son senelerde süratle yaygınlaşıyor. Oysa dünyada her sene 500 bini aşkın kadının karşılaştığı ve yarısının hayatını kaybettiği rahim ağzı kanserinden aşı ile büyük miktarda korunmak muhtemel.
Rahim ağzı kanserinde HPV aşısı ve erken tanı hayati ehemmiyet taşıdığından, tüm dünyada farkındalık oluşturabilmek için cemiyetin dikkati her sene Ocak ayında rahim ağzı kanserine çekiliyor. Rahim ağzı kanserinin en ehemmiyetli sebebinin; cinsel yolla bulaşan İnsan Papilloma Virüsü HPV olduğunu belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum, Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Mete Güngör, kanser olgularının yüzde 99’unda HPV varlığı gösterildiğini söyledi.
Ayrıca erken yaşta cinsel etkinliğin başlaması ve çok sayıda cinsel partner, doğum hakimiyet haplarının kullanımının da bu kansere yol açabileceğini ifade eden Prof. Dr. Güngör, rahim ağzı kanseri hakkında cemiyette doğru öğrenilen 10 yanlışı anlatarak tekliflerde bulundu.
Rahim ağzı kanseri hakkında doğru öğrenilen yanlışlar
Rahim ağzı kanseri menopoz sonrası görülür: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Rahim ağzı kanserinin sebebi HPV enfeksiyonudur ve HPV enfeksiyonunun en sık görüldüğü yaş grubu 24’cins. Rahim ağzı kanseri HPV enfeksiyonu olduktan sonra 10-20 sene içinde oluşabildiğine göre hakikatinde genç yaşlarda da sıklıkla görülebilir. Rahim ağzı kanserinin görülmesinin menopoz ile bir irtibatı yoktur.
Rahim ağzı kanseri hiç bulgu vermez: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Rahim ağzı kanseri sinsice izleyip ileri aşamaya kadar bulgu vermeden ilerleyebilse de; bazı bulgulara karşı çok dikkatli olmak gerekiyor. Özellikle; ilişki sonrası kanama, ara kanama, makûs kokulu kanlı akıntı ve kasık sızısı gibi şikayetler rahim ağzı kanserine işaret edebildiğinden, özellikle içerisinde bulunduğumuz pandemi sürecinde sağlık kurumuna gitmeye çekinmemek, kesinlikle doktora müracaat etmek gerekiyor.
HPV bedene girdikten sonra bir daha arınılmaz: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Bedenimizin bağışıklık sistemi HPV bedene girdikten sonraki 2 sene içinde virüsü yüzde 90 bedenimizden pakler. Bedenden arınıldıktan sonra hayatın farklı zamanlarında tekerrür aynı veya farklı tiplerle enfekte olunabilir. Ancak her HPV virüsü kansere yol açmaz. Genital bölgede 40 ortamında HPV tipi enfeksiyon yapar. Bunların yalnızca 15’i kansere neden olan yüksek tehlikeli HPV tipleridir. Özellikle Tip 16 ve Tip 18 rahim ağzı kanserinin yüzde 70’inden mesuldür. Değişik 13 yüksek tehlikeli tip ise geri kalan kanserlerden mesuldür. Yüksek tehlikeli olmayan tipler kansere neden olmaz ve bir kısmı yalnızca kanser öncülü lezyonlara bir kısmı da yalnızca siğillere yol açarlar. Siğiller kansere dönüşmez.
Smear testini sık sık yaptırırsam kanserden daha iyi korunurum: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Smear testleri 21 yaşından itibaren başlar ve 70 yaşına kadar 3 senede bir yapılır. 30 yaşından sonra HPV testi, smear testine ilave edilerek Co-test veya tek başına 5 senede bir yapılır. Neticelerin anormal gelmesi veya tehlikeli vaziyetlerde bu vakitler kısalabilir. Tehlikeli bir vaziyet olmadığında daha sık smear testlerinin yapılması tanı koyma kısmetini artırmadığı gibi yanılma olasılığı suratından afaki kaygıya yolaçar ve afaki biyopsi operasyonları yapılmasına neden olur.
HPV enfeksiyonu geçirdiğim için artık aşı yaptırmam işe haylaz: YANLIŞ!
DOĞRUSU: HPV virüsü alındıktan sonra bağışıklık sistemi tarafında 2 sene içinde büyük oranda arınılır. Arınıldıktan sonra tekerrür HPV alabiliriz. Bu sebeple aşı, HPV enfeksiyonu geçirmiş olsun olmasın 45 yaşına kadar herkese yapılabilir. Aşı; mevcut HPV enfeksiyonunu rehabilitasyon etmez, korunmak için yapılır. HPV aşıları 3 doz halinde toplam 6 ay içinde yapılır. Bu 3 doz yapıldıktan sonra bir daha yinelenmesine gerek yoktur. Aşılar içinde bulunan HPV tiplerine karşı ömür boyu koruma sağlarlar. Aşılar 9-45 yaş arası hem kadınlara hem de erkeklere yapılabilir.
HPV enfeksiyonu olması rahim ağzı kanseri olacağım anlamına kazanç: YANLIŞ!
DOĞRUSU: HPV varlığı kanser olacağınız veya olduğunuz anlamına gelmez. HPV enfeksiyonu başladıktan sonra yüzde 90 iki sene içinde bağışıklık sistemi sayesinde bedeninizden arınılır. Kalan yüzde 10’luk kısmı bedenimizde kalmaya devam eder. HPV virüsü bedenimizde kalmaya devam ettiği sürece hiç hastalık yapmayabilir. Ancak bunların bir kısmı kanser evveli lezyonları yapar ve takribî 15-20 sene içinde rahim ağzı kanserine dönüşebilir. Bu süreçte tarama programları sayesinde tespit edilip kanser olmadan rehabilitasyon edilebilir.
Rahim ağzı kanseri genetik olarak aileden kazanç: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Rahim ağzı kanserinin sebebi cinsel yolla bulaşan HPV virüsüdür. Ancak bu virüsü alan herkes kanser olmaz. Ailesel bir geçişi yoktur. Ailesinde rahim ağzı kanseri olanlar aşırıdan bir tehlike altında değildir.
Rahim ağzı kanseri az tesadüfülen bir kanserdir: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Rahim ağzı kanseri dünyada kadınlar arasında en sık görülen 4. kanserdir. Her sene bu kanserden tam dünyada 500 binden fazla yeni olay ve 300 binden fazla vefat görülmektedir. Ancak bunların büyük bir kısmı büyümemiş ülkelerde, kanser tarama programlarının iyi uygulanmadığı ülkelerde görülür. Ülkemizde rahim ağzı kanseri giderek daha fazla kadında görülmektedir.
HPV testi veya smear testinin bozuk gelmesi gidişatında rahim alınmalıdır: YANLIŞ!
DOĞRUSU: HPV testinin pozitif gelmesi ve smear testinin bozuk gelmesi rahim ağzında bir anormallik veya kanser olduğu anlamına gelmez. Bir anormallik olup olmadığı biyopsi yapıldıktan sonra anlaşılır. Rahimin alınması HPV enfeksiyonunu ortadan kaldırmaz. Rahim alınmasının yalnızca şiddetli kanser evveli düzeylerde veya kanser tanısı alınırsa yeri vardır.
Tek cinsel partneri olan veya evli olan kadınlarda HPV enfeksiyonu ve rahim ağzı kanseri görülmez: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Rahim ağzı kanserinin sebebi HPV virüsüdür. Bu enfeksiyon yalnızca bir şahısla ve bir kere cinsel ilişki olsa da bulaşabilir. Bu enfeksiyonu almak için çok sayıda partnere sahip olmak gerekmez. Ancak çok sayıda partner yalnızca HPV enfeksiyonu bulaşma olasılığını artırır. Dolayısıyla cinsel ilişkisi olan her kadında HPV enfeksiyonu ve rahim ağzı kanseri görülebilir. HPV virüsünün kimden ve ne zaman alındığının öğrenilmesi muhtemel değildir. Bazen virüs uzun seneler hücrelerin içinde suskunca durur ve HPV testi yapılmadıktan sonra varlığı belirsiz.