Koronavirüsün kalbi vurduğu 5 nokta

Koronavirüs, akciğerlerde ağır zarar ve solunum eforluğu ile tanınsa da hastalığın yol açtığı kalp problemleri giderek daha sık karşılaşılan meseleler arasını dikkat topluyor. Her geçen gün bir yenisi yayınlanan çalışmalar da, koronavirüsün kalpte yol açtığı kısa ve uzun vadeli tesirlere dair kaygıları derinleştiriyor.

Koronavirüsün kalpte yol açtığı meseleleri; kalp krizi, ritim bozuklukları, kalp adaleyi irini, kalp çeperi irini ve kalp beceriksizliği olarak beş ana başlık altında toplayan Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Sezer, hastalık geçirenlere kalp tetkikini önerdi.

Kalp hastalarının koronavirüsü daha ağır geçirebildiğine dikkat toplayan Prof. Dr. Sezer, iyileşmenin ardından kalpte manyetik titreşim MR görüntülemesiyle yapılacak hakimiyetin ehemmiyetini vurguladı.

Kalp hastalarında ağır izliyor

Araştırmalara göre koronavirüs enfeksiyonu geçiren her 5 ya da 10 hastadan birinde farklı derecelerde kalp problemleri ortaya çıkıyor ve bu hastalarda Covid-19 daha şiddetli izleme meylinde oluyor. Evvelinde bir kalp rahatsızlığı olup olmadığı bilinmez bireylerin koronavirüsü atlattıktan sonra kalpleri manyetik titreşim MR ile görüntülendiğinde bu bireylerin yüzde 70 – 80’inin kalbinin farklı bölgelerinde devam eden iltihabi tepkinler görülebiliyor. Bu hastaların ehemmiyetli bir kısmı koronavirüsü hiçbir bulgu vermeden geçiriyor. Peki, koronavirüs kalbi nasıl etkiliyor?

Kalp krizini tetikliyor

Araştırmalar, koronavirüsün kalbe müteveccih tesirlerinin başında kalp krizi olduğunu gösteriyor. Bu hastalarda kalp krizi tehlikesini artıran mekanizmalardan özellikle ikisi öne çıkıyor. Zati kalp damar hastalığı olanlarda Covid-19’un iltihabi tesiri sebebiyle damarda daralmaya yol açan kolesterol plağı yırtılıyor ve ortaya çıkan pıhtı, kalbi besleyen damarları tıkayarak kalp krizine neden olabiliyor. Ayrıca hastaların akciğerlerindeki zarar dolayısıyla kanda eksilen oksijen ölçüyü de kalp krizini tetikleyebiliyor. Kalp krizine yol açan başka bir vaziyet ise, kalp adalesini besleyen mikro dolaşımda pıhtılaşma ile tıkanmaların ortaya çıkmasıdır.

Ritim bozukluğu tek bulgu oluyor

Kalpte görülen meselelerin ikinci sırasında ritim bozuklukları geliyor. Koronavirüs hastalarında iyi veya makûs mizaçlı ritim bozuklukları ile sık karşılaşılıyor. Her 5 koronavirüs hastasından 4’şanda ritim bozuklukları görülebiliyor. Bu bozukluklar kalpte elektrik mesajımını sağlayan yolların cerahatine bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Hatta başka hiçbir bulguya sahip olmayan bazı hastalarda çarpıntı hissi, ilk ve tek şikayet olabiliyor.

Kalp adaleyi iltihaplanıyor

Koronavirüse tutulan hastalarda kalp adaleyi irini görülmesi de sık tesadüfülen bir vaziyet olabiliyor. Hastaların bir kısmında bu irin zamanla çözülürken kimilerinde iyileşme uzun sürebiliyor. İyileşme sonrasında dahi kalpte standart görüntüleme usulleri ile görülemeyen yara izleri kalabiliyor.

Kalp çeperi iltihaplanıyor

Hastaların bir kısmında kalbi çevreleyen çeperlerde irin ve akışkan birikimi izlenebiliyor. Bazen hiç bulgu yaşanmadığı gibi bazen de cerahatin ve bir araya gelen akışkanın ciddiyetine bağlı olarak besbelli göğüs sızısı gibi şikayetler veya soluk darlığında çoğalış da yaşanabiliyor. Koronavirüs tutulumuna bağlı olarak kalp çeperi yaprakçıkları arasında biriken akışkan, standart görüntüleme usullerinden ekokardiyografi ile basitlikle tanınabiliyor ve çoğunlukla kendini hudutlandırıp zamanla emilerek kaybolabiliyor.

Kalp beceriksizliği yaşanıyor

Koronavirüs gibi insan bedenini tamamen etkileyen hastalıklar kalbin üzerindeki yükü artırıyor. Bu artan yük hastaların bir kısmında büyük meselelere yol açmazken halihazırda kalp hastalığı olan hastalarda ve /veya koronavirüs nedenli kalp adaleyi irini büyüyen hastalarda ise kalp, işini güçlükle yapabilir hale gelebiliyor. Kalp beceriksizliği olarak belirlenen bu vaziyette kalbin pompa eforu eksiliyor. Kalp akciğerlerdeki kanı uzaklaştıramıyor, akciğerlerde biriken akışkan soluk almayı daha da güçleştiriyor.

Kalp tetkikinizi yaptırın

Koronavirüs geçiren kalp hastalarında virüsün yol açtığı zararın tespit edilebilmesi rehabilitasyon tasarılaması açısından büyük ehemmiyet taşıyor. Kalbin manyetik titreşim MR görüntüleme usulüyle muayene edilmesi koronavirüs nedenli ödem ve irin gibi gidişatları görmek, etkilenen kalp işlevlerini ve zararlı bölgeleri tespit etmek için oldukça ehemmiyetli. Böylece ileri yarıyıl için tehlike tanımlaması yapabilmek veya uygun rehabilitasyon ve teklifleri hastalara sunmak olası hale gelebilir. Özellikle evvelden kalp hastalığı olanlarda koronavirüs sonrası kalp MR’ının hastalığın yol açtığı meselelerin tespitinde altın standart olacağı öngörülüyor.

Özellikle hastalığın bitişinden sonra yoğun egzersiz programlarına dönmeden evvel 2-4 hafta kadar istirahat ve kardiyolog tetkiki öneriliyor. Tetkikte kalpte irin ya da işlev bozukluğu tespit etilmesi vaziyetinde ise istirahat süresi 4-6 aya kadar uzayabiliyor. Hamilelik, kanser veya romatizmal hastalık gibi özel vaziyetlerde ise hastanın takipli olduğu doktora danışması ve kendisine önerilenlere harfiyen uyması Covid-19’un uzun yarıyıldaki tesirlerini en aza indirmek ismine doğru bir adım olacaktır.